ΕΡΓΟ LIFE-PROMETHEUS
Στόχοι
Το LIFE PROMETHEUS (Προώθηση της Διατήρησης των Ελασμαβρανχίων μέσω της Μείωσης των Ακούσιων Συλλήψεων, του Βιώσιμου Τουρισμού και των Εναλλακτικών Αλιευτικών Πρακτικών) είναι αφιερωμένο στην προστασία της θαλάσσιας βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο Θάλασσα. Το έργο επικεντρώνεται στη μείωση των ακούσιων συλλήψεων, στην προώθηση βιώσιμων αλιευτικών πρακτικών και στην υποστήριξη του οικολογικού τουρισμού για την προστασία των καρχαριών, των ραγών και άλλων ειδών ελασμαβρανχίων. Μια σημαντική καινοτομία είναι η χρήση ηλεκτρομαγνητικών αποτρεπτικών μέσων για την αποφυγή της ακούσιας σύλληψης αυτών των ειδών, ενώ παράλληλα ενθαρρύνονται οι ψαράδες να στοχεύουν σε Εισβολικά Αλλοδαπά Είδη (IAS), όπως ο λιονταρόψαρο και οι μπλε καβούρια, προκειμένου να μειώσουν την πίεση στις απειλούμενες θαλάσσιες πληθυσμούς.
Επιπλέον, το έργο ενισχύει πρωτοβουλίες βιώσιμου τουρισμού σε περιοχές συγκέντρωσης ελασμαβρανχίων, εξασφαλίζοντας υπεύθυνο οικοτουρισμό που δημιουργεί εναλλακτικές οικονομικές ευκαιρίες ενώ παράλληλα προστατεύει τα θαλάσσια ενδιαιτήματα. Το LIFE PROMETHEUS στοχεύει στη δημιουργία μακροπρόθεσμων, επιστημονικά καθοδηγούμενων λύσεων για τη βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων μέσω διακρατικής συνεργασίας μεταξύ Ιταλίας, Ισπανίας, Γαλλίας, Κύπρου και Ελλάδας.
P: Προώθηση της διατήρησης των ελασμαβρανχίων
R: Μείωση των ακούσιων συλλήψεων
O: Προσφορά εναλλακτικών αλιευτικών πρακτικών
M: Ανάπτυξη θαλάσσιου οικοτουρισμού
E: Οικοτουρισμός ως εργαλείο βιωσιμότητας
T: Τεχνολογίες για μείωση των ακούσιων συλλήψεων
H: Ενδιαιτήματα απαραίτητα για τη θαλάσσια βιοποικιλότητα
E: Συμμετοχή και εκπαίδευση του κοινού
U: Βιώσιμη χρήση των θαλάσσιων πόρων
S: Υποστήριξη υπεύθυνων αλιευτικών πρακτικών
Δραστηριότητες και Ορόσημα
Activities and Milestones
Το LIFE PROMETHEUS εφαρμόζει στρατηγικές μείωσης των ακούσιων συλλήψεων μέσω της δοκιμής ηλεκτρομαγνητικών αποτρεπτικών μέσων σε δώδεκα βασικές περιοχές βιοποικιλότητας στη Μεσόγειο. Το έργο χαρτογραφεί επίσης τα Βασικά Θαλάσσια Ενδιαιτήματα (EFH) για καρχαρίες και ράγες που απειλούνται με εξαφάνιση, συνεργαζόμενο με θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές (MPA) για την ενίσχυση των πολιτικών προστασίας και την επέκταση των προστατευμένων ζωνών.
Ένα σημαντικό ορόσημο περιλαμβάνει την προώθηση των αλιευτικών πρακτικών για τα Εισβολικά Αλλοδαπά Είδη (IAS), εφοδιάζοντας τους ψαράδες με εκπαίδευση και εξειδικευμένα εργαλεία για τη μετάβαση σε βιώσιμη αλίευση εισβολικών ειδών, όπως το λιονταρόψαρο και τα μπλε καβούρια. Το έργο υποστηρίζει επίσης τον βιώσιμο καταδυτικό τουρισμό, καθιερώνοντας έναν Κώδικα Δεοντολογίας για υπεύθυνη παρακολούθηση καρχαριών και ραγών, ενώ προωθεί οικολογικές ετικέτες και καμπάνιες ευαισθητοποίησης για βιώσιμα θαλασσινά προκειμένου να εμπλέξει καταναλωτές και επιχειρήσεις στη θαλάσσια προστασία.
ΕΡΓΟ LIFE PROMETHEUS
Περιοχές του έργου
Το LIFE PROMETHEUS λειτουργεί σε δώδεκα στρατηγικές τοποθεσίες της Μεσογείου, οι οποίες αναγνωρίζονται ως περιοχές υψηλής βιοποικιλότητας και Βασικά Θαλάσσια Ενδιαιτήματα για καρχαρίες και ράγες. Αυτές οι περιοχές χρησιμεύουν ως περιοχές αναπαραγωγής, σίτισης και νηπιαγωγεία για είδη που απειλούνται με εξαφάνιση, κάνοντάς τες κρίσιμες για τις προσπάθειες διατήρησης.
Βασικές περιοχές του έργου περιλαμβάνουν την Θαλάσσια Προστατευόμενη Περιοχή Pelagie (Ιταλία), τα Νησιά Βαλεαρίδες (Ισπανία), τον Κόλπο του Λιονταριού (Γαλλία) και τις παράκτιες και ανοικτές θαλάσσιες περιοχές στην Ελλάδα και την Κύπρο. Αυτές οι τοποθεσίες επιλέχθηκαν με βάση επιστημονικές αξιολογήσεις των πληθυσμών των ελασμαβραχίων και της ευαλωτότητας των ενδιαιτημάτων, εξασφαλίζοντας ότι οι δράσεις διατήρησης μεγιστοποιούν τον οικολογικό αντίκτυπο και προστατεύουν τα βασικά θαλάσσια οικοσυστήματα.
ΕΡΓΟ LIFE PROMETHEUS
Είδη Στόχοι
Το LIFE PROMETHEUS δίνει προτεραιότητα στη διατήρηση οκτώ απειλούμενων ή κρισίμως απειλούμενων ειδών ελασμαβραχίων, περιλαμβανομένων της ράγας μπουτονόπτερου (Rostroraja alba), της τραχιάς ράγας (Raja radula), του καρχαρία του μικρού φτερού (Isurus oxyrinchus), του καρχαρία του μπλε (Prionace glauca), του καρχαρία της άμμου (Carcharhinus plumbeus), της σπονδυλωτής πεταλούδας (Gymnura altavela), της ταύρου ράγας (Aetomylaeus bovinus) και του κιθαροειδούς ψαριού μαύρης κοιλίας (Glaucostegus cemiculus). Αυτά τα είδη αντιμετωπίζουν μείωση του πληθυσμού λόγω υπεραλίευσης, καταστροφής ενδιαιτημάτων και ακούσιων συλλήψεων, κάνοντάς τα απολύτως απαραίτητο να αναληφθούν δράσεις διατήρησης για την επιβίωσή τους.
Εκτός από αυτά τα είδη υψηλής προτεραιότητας, το έργο υποστηρίζει επτά άλλα ευάλωτα ή δεδομένα ελλιπή ελασμαβραχία, περιλαμβανομένων του καρχαρία Porbeagle (Lamna nasus) και της μεσογειακής ραγόριδας (Mobula mobular). Εφαρμόζοντας μέτρα μείωσης των ακούσιων συλλήψεων και βιώσιμη διαχείριση αλιείας, το LIFE PROMETHEUS αποσκοπεί στην αποκατάσταση της οικολογικής ισορροπίας και στην εξασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων της Μεσογείου.
ΕΡΓΟ LIFE PROMETHEUS
Στοχευόμενα Εισβολικά Ξένα Είδη (IAS)
Η Μεσόγειος αντιμετωπίζει οικολογικές και οικονομικές απειλές από τα Εισβολικά Ξένα Είδη (IAS), τα οποία διαταράσσουν τη θαλάσσια βιοποικιλότητα και τις τοπικές αλιευτικές δραστηριότητες. Το LIFE PROMETHEUS στοχεύει σε τρία βασικά εισβολικά είδη: τη λιονταρίνα (Pterois miles), τον Ατλαντικό μπλε καβούρι (Callinectes sapidus) και το μικρό κολυμβητικό καβούρι (Portunus segnis), τα οποία έχουν εξαπλωθεί γρήγορα λόγω της έλλειψης φυσικών θηρευτών. Αυτά τα είδη ανταγωνίζονται τα ιθαγενή ψάρια, αλλοιώνουν τα διατροφικά δίκτυα και επηρεάζουν τις αλιευτικές δραστηριότητες, δημιουργώντας άμεση ανάγκη για στρατηγικές διαχείρισης.
Το LIFE PROMETHEUS προάγει βιώσιμες αλιευτικές πρακτικές για τα εισβολικά είδη, ενθαρρύνοντας τους αλιείς να συλλέγουν και να εμπορεύονται εισβολικά είδη ως εναλλακτική λύση στην αλίευση ευάλωτων καρχαριών και ραγών. Το έργο υποστηρίζει την υιοθέτηση εξειδικευμένων παγίδων, στοχευμένων μεθόδων αλιείας και γαστρονομικών πρωτοβουλιών για να αυξήσει τη ζήτηση στην αγορά για θαλασσινά που προέρχονται από εισβολικά είδη. Μέσω της διαχείρισης αυτών των πληθυσμών εισβολικών ειδών, το LIFE PROMETHEUS συμβάλλει στην αποκατάσταση των θαλάσσιων οικοσυστημάτων, ενώ δημιουργεί οικονομικές ευκαιρίες για τις παράκτιες κοινότητες της Μεσογείου.
ΕΡΓΟ LIFE PROMETHEUS
Λύσεις για τα Αλιευτικά Δίκτυα
Για τη μείωση των ακούσιων συλλήψεων απειλούμενων καρχαριών και ραγών, το LIFE PROMETHEUS προάγει τη χρήση καινοτόμων αποτρεπτικών μέτρων που εφαρμόζονται άμεσα στα αλιευτικά δίχτυα και τις γραμμές. Αυτά περιλαμβάνουν μόνιμους μαγνήτες, ηλεκτροθετικά μέταλλα όπως το μαγνήσιο, και ηλεκτρικές συσκευές που εκμεταλλεύονται την ευαισθησία των ελασμαβραχίων σε ηλεκτρομαγνητικά πεδία, αποτρέποντάς τα χωρίς να επηρεάζουν τα στόχοι αλιείας. Οι δοκιμές πεδίου θα εξετάσουν διαφορετικές διαμορφώσεις—εξοπλισμό ελέγχου, εξοπλισμό με αποτρεπτικά μέτρα και διαδικαστικούς ελέγχους—σε διάφορες περιοχές της Μεσογείου με ενεργό συμμετοχή αλιέων. Αυτή η προσέγγιση, η οποία έχει δείξει μείωση των ακούσιων συλλήψεων έως και 80%, υποστηρίζει τη θαλάσσια βιοποικιλότητα ενώ εξασφαλίζει τη συμμόρφωση των αλιέων με τους κανονισμούς και την προστασία των βιοποριστικών τους δραστηριοτήτων.
ΕΡΓΟ LIFE PROMETHEUS
Βιώσιμο Τουριστικό Μοντέλο
Το LIFE PROMETHEUS προωθεί τον βιώσιμο τουρισμό ως συμπληρωματική στρατηγική για την προστασία των ελασμαβραχίων και την υποστήριξη των τοπικών οικονομιών. Το έργο ενθαρρύνει τη υπεύθυνη αλληλεπίδραση με τη θαλάσσια βιοποικιλότητα, αναπτύσσοντας δραστηριότητες οικοτουρισμού σε περιοχές όπου οι καρχαρίες και οι ραγές συγκεντρώνονται φυσικά, όπως οργανωμένες ξεναγήσεις στη φύση, καταδύσεις με αναπνευστήρα και εμπειρίες πολιτικής επιστήμης. Αυτές οι πρωτοβουλίες ενισχύουν την ευαισθητοποίηση του κοινού, δημιουργούν εναλλακτικές πηγές εισοδήματος για τις παράκτιες κοινότητες και μειώνουν την πίεση στις ευάλωτες είδη. Παράλληλα, το έργο υποστηρίζει τη γαστρονομική διαφοροποίηση με τη χρήση Εισβολικών Ξένων Ειδών (IAS), όπως η λιονταρίνα και το μπλε καβούρι, εισάγοντας αυτά τα είδη στην τοπική γαστρονομική προσφορά. Η πιστοποίηση των τουριστικών και φιλοξενητικών επιχειρήσεων θα διασφαλίσει την τήρηση των βέλτιστων πρακτικών, ενισχύοντας την περιβαλλοντική και οικονομική βιωσιμότητα.
LIFE NETWORK
Programme: Programme for Environment and Climate Action (LIFE)
Title of the Project: PROMoting Elasmobranchs conservation THrough by-catch reduction, Ecotourism and alternative sUStainable fisheries
Acronym: LIFE23-NAT-IT-LIFE-PROMETHEUS
Duration: 01/10/2024 – 30/09/2029
Total Budget: € 7.170.996,62
Co-funded by the European Union. Views and opinions expressed are however those of the author(s) only and do not necessarily reflect those of the European Union or CINEA. Neither the European Union nor the granting authority can be held responsible for them.